O publikacji

Seria „WIDOK. WRO Media Art Reader” jest cyklem wydawniczym Centrum Sztuki WRO, obejmującym multimedialne publikacje z zakresu teorii, estetyki i historii sztuki nowych mediów. „Historia instalacji interaktywnych” ukazuje się jako piąta z kolei publikacja serii. Jej celem, podobnie jak poprzednich, jest udostępnienie materiałów źródłowych archiwum Centrum Sztuki WRO.

Publikowane na niniejszej stronie internetowej historyczne materiały wideo zrealizowane były przez nas głównie na potrzeby autorskich serii programów telewizyjnych, przedstawiających zagadnienia rodzącej się sztuki mediów, jej twórców oraz najważniejszych wydarzeń. Większość z nich znalazła się w programach emitowanych na antenie Programu 2 TVP w latach 90. XX w. i w pierwszej dekadzie XXI, część z nich ukazuje się teraz po raz pierwszy.

Zgromadzone w tym czasie materiały stały się jednym ze źródeł unikatowej dokumentacji prezentowanej obecnie w formie sieciowej, jako komplementarna część niniejszego wydawnictwa. Zawierają one dokumentacje dzieł, przedstawiają sposób ich działania i wystawiania, wykorzystywane urządzenia i udostępniane widzom interfejsy. Staraliśmy się, aby publikowane materiały stanowiły możliwie najlepszą dokumentację, pozwalającą zapoznać się zarówno ze sposobem funkcjonowania interaktywnych prac, jak i stającymi za dziełem ideami i założeniami. Często prace demonstrowane są przez samych autorów, ale również widzów, którzy przez interakcję współkształtują postać dzieła, jaka została utrwalona w naszych materiałach dokumentalnych.

Publikacja nasza nie przynosi rozważań teoretycznych dotyczących instalacji interaktywnych ani rozstrzygnięć definicyjnych, natomiast pozwala zapoznać się z obszernym zestawem historycznych praktyk i realizacji w tej dziedzinie, obrazujących wielość poszukiwań, rozmaitość obranych strategii oraz różnorodność przyjętych celów. W wyborze ukazuje się 25 instalacji, w różnorodny sposób podejmujących zagadnienia interaktywności. Są tu zarówno stosunkowo skromne dzieła wykorzystujące ogólnodostępne komputery osobiste, jak i produkcje, które wymagały kosztownych technologii, wielkich budżetów i mecenatu przemysłowego.

Do prezentacji w tym tomie wybrane zostały dzieła posiadające wyraźną formę materialną, a zatem łączące charakter medialny z postacią fizyczną, będące artefaktem pokazywanym w realnej przestrzeni. Działania net.art, projekty rozwijane wyłącznie w sieci komputerowej i aplikacje mobilne jako wymagające odrębnego potraktowania, nie zostały tu uwzględnione, z wyjątkiem przykładów CD-Romów i aplikacji będących rozwinięciem albo po prostu kolejną postacią dzieł zaistniałych wcześniej jako instalacje.

Piotr Krajewski
Viola Krajewska